Σύντομη Ιστορική καταγραφή των Transsexual (αρχαίοι χρόνοι έως 1960)

Σε όλον τον κόσμο οι τρανς έχουν διαπρέψει στις επιστήμες και στην τέχνη και πλέον μπορούν να λαμβάνουν μέρος μέχρι και στους διαγωνισμούς Μις Υφήλιος.
Είναι άραγε πιο ολοκληρωμένοι αυτοί οι άνθρωποι που σε άλλες χώρες θεωρούνται ιεροί, ερωτικοί και άκρως οργανωτικοί;
Το γεγονός πως η κοινωνία τους καταπιέζει είναι ο λόγος που οδηγούνται στην πορνεία αντί να προσφέρουν τις δυνάμεις τους στο κοινωνικό σύνολο, που βέβαια αποφεύγει να αποδεχτεί πως τις χρειάζεται και καταλήγει να τις/τους τρελαίνει.

Ο φιλόσοφος ο Μισέλ Φουκό ερωτάει κι απαντάει μόνος του: «αν χρειαζόμαστε πραγματικά ένα αληθινό φύλο; ...το μόνο που θα έπρεπε να μετράει είναι η πραγματικότητα του σώματος και η ένταση των επιθυμιών του». 

Στην Ελλάδα ακόμα δεν έχει αποσαφηνιστεί κάθε ορισμός που παραπέμπει στα άτομα που γεννήθηκαν το ένα φύλο αλλά αισθάνονται πως ανήκουνε στο αντίθετο. Παρακάτω γίνεται μια προσπάθεια μιας απλής και γρήγορης  καταγραφής της ζωής, της κουλτούρας και του ρόλου που έπαιξαν αυτά τα άτομα στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Οι Εσκιμώοι έχουν 50 διαφορετικές λέξεις για να περιγράψουν το χιόνι οι τρανς άνδρες και γυναίκες έχουν διεμφυλικός / διαφυλικός / παρεδυτικός / ερμαφρόδιτος και πολλά άλλα.

 

Η σταδιακή κατάργηση των δικαιωμάτων και της έκφρασης των ΛΟΑΤ ατόμων στη δύση ίσως να οφείλεται στην επιβολή του Χριστιανισμού και την προσπάθεια καταστροφής κάθε παγανιστικού ίχνους, όπως και την αυστηρή αντικατάσταση κάθε ισχυρού στοιχείου μητριαρχίας από τον καπιταλιστικό πατριαρχισμό. Άλλωστε όπου πάτησε το πόδι του ο κομπλεξικός λευκός αποικιοκράτης επέβαλε τα συντηρητικά του ήθη, κάτι που συνέβη και με την Βρετανική αυτοκρατορία στην Ασία και με τους Ισπανούς - Πορτογάλους στην Αμερική.

Στην Μέση Ανατολή υπήρχαν Τρανσέξουαλ γυναίκες ιέρειες που υπηρετούσαν τις θεές  Αστάρτη, ενώ στην αρχαία Φρυγία την μυστηριακή θεά Κυβέλη. 

Κατά τον έβδομο αιώνα π.Χ. ο Ασσύριος βασιλιάς Ασουρμπανιμπάλ (Σαρδανάπαλος) ήταν παρενδυτικός, κάτι που αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία της ανατροπής του.

Στην Αίγυπτο του 1503 π.Χ.  η βασίλισσα Χασεπσούτ ακολούθησε ανδρική ενδυμασία, φορώντας ακόμα και ψεύτικη γενειάδα, ίσως προσπαθώντας να επιβεβαιώσει με αυτόν τον τρόπο το κύρος της. Η κόρη της ακολούθησε τα ίδια ενδυματολογικά βήματα.

Στην Αφρική, οι διεμφυλικές θεότητες και πνευματικές πεποιθήσεις πάνω στον μετασχηματισμό των φύλων καταγράφονται σε πολυάριθμες πόλεις και φυλές όπως οι Ζουλού, ενώ για τους Lugbara (οι άντρες που έγιναν γυναίκες ονομάζονται okule και αντίστοιχα οι γυναίκες που γίνονται άντρες agule). Κάποιες μορφές αυτών των παραδόσεων επιβιώνουν και σήμερα στη δυτική Αφρική, στη Βραζιλία αλλά και στην Αϊτή, σε τελετές που προέρχονται από τις δυτικοαφρικανικές θρησκείες. Ακόμα σε κάποιες περιοχές η παράδοση διατηρεί μια αντίληψη για τις τρανσέξουαλ αντίστοιχη με αυτή των Αμαζόνων πολεμιστριών.
 

Η Nzinga ήταν βασίλισσα της Αγκόλα από το 1624 έως 1653, φορούσε αντρικές στολές και οδήγησε  το λαό της σε αρκετές επιτυχημένες μάχες ενάντια στους Πορτογάλους αποικιοκράτες.

 

Για αιώνες η μουσουλμανική παράδοση διαφοροποιούσε τις τρανς σε εκείνες που βιοπορίζονταν μέσω πορνείας ή αποκτούσαν εγκληματική δράση από και εκείνες που η θηλυκότητά τους αντιμετωπιζόταν ως έμφυτη και γίνονταν αποδεκτές από την κοινωνία. Το όνομα τους στα αραβικά ήταν "mukhannathun" και οι διαφοροποιήσεις τους από τους κλασικούς ευνούχους θεωρούνταν μικρές. Σε ένα ισλαμικό κείμενο (hadith) αναφέρεται πως ο Μωάμεθ εξόρισε κάποιες  mukhannath σε μια περιοχή ανάμεσα στις  Μέκκα και Μεδίνα. Ζώντας προστατευμένες στα όρια των ιερών πόλεων, ο προφήτης απέτρεπε σε άλλους πιστούς να τους επιτίθενται δολοφονικά. Σε μη θρησκευτικά κείμενα συνδέονται με την μουσική και τη διασκέδαση.

Στην Ινδία οι Hijras ιστορικά λάτρευαν τη μητέρα θεά Bahuchara και τον Ardhanarisvara, μια εναλλακτική μορφή του θεού Σίβα με μισή γυναικεία και μισή ανδρική εμφάνιση. Οι Ινδές τρανς έχουν τη φήμη πως η παρουσία τους σε γάμους φέρνουν γούρι στους νεόνυμφους. Στην πραγματικότητα μέχρι σήμερα υπέφεραν από το σύγχρονο αυστηρό ταξικό σύστημα της Ινδίας, αλλά η κοινή προσπάθεια ΛΟΑΤ και άλλων "queer" ή ερμαφρόδιτων να καλυτερεύσουν τις ζωές τους, οδήγησε πρόσφατα στην παραχώρηση πλήρη δικαιωμάτων του εκλέγειν εκλέγεσθαι σε σημείο αρκετές Hijras που έθεσαν υποψηφιότητα να εκλεγούν, ενώ από το 2006 κάποιες εργάζονται για το κράτος συλλέγοντας φόρους από τους πολίτες με προμήθεια 4%. Δυναμική τρανς έκφραση έχει καταγραφεί και στο πολυπληθές θρησκευτικό φεστιβάλ της Ινδίας Kumbh Mela και μάλιστα από την απαρχή του. 

Πρώιμες κοινωνίες της Ινδονησίας συμπεριλάμβαν τρανσέξουαλ σε διάφορες τελετουργίες. 

Στην αρχαία Κίνα, οι shih-niang φορούρσαν έναν συνδυασμό τελετουργικής ενδυμασίας των δύο φύλων. Στην Οκινάουα υπήρχαν άνδρες Σαμάνοι που ακολουθούσαν μια διαδικασία μετατροπής τους σε γυναίκες την winagu nati. Στην Ταϊλάνδη "Kathoey" αποκαλούνται όσοι παραδοσιακά επιλέγουν μια γυναικεία ταυτότητα, που με βάση τη θρησκεία τους προκύπτει από το κάρμα.
Στην Κορέα mudang αποκαλούνταν οι σαμάνοι ή οι μάγισσες που ήταν συνήθως άνδρες που έγιναν γυναίκες.
Τον Φεβρουάριο του 1995, ο αρχαιολόγος Timothy Taylor ανακάλυψε σε τάφους της Εποχής του Σιδήρου, στοιχεία που αποδείκνυαν πως στη Νότια Ρωσία ζούσαν διεμφυλικοί.

Fanchuan ήταν ένα όνομα που δόθηκε σε παρενδυτικούς καλλιτέχνες του θεάτρου, δηλαδή άνδρες που ντύνονταν γυναίκες στην όπερα του Πεκίνου και για γυναίκες που ντύνονταν άνδρες στην  Ταϊβανέζικη όπερα.  Ο Chui Chin ήταν ένας Κινέζος cross-dresser ,επαναστάτης και φεμινιστής που αποκεφαλίστηκε το 1907 για την οργάνωση εξέγερσης ενάντια στη δυναστεία  Qing.

Οι Ινδιάνοι της Βορείου Αμερικής αποκαλούσαν διπλό πνεύμα όλους όσους θεωρούσαν πως μέσα τους ζουν και τα δύο φύλα. Γιαυτό θεωρούσαν πως αυτοί οι άνθρωποι έχρηζαν ιδιαίτερου σεβασμού. Ο Ισουήτης ιερέας Jacques Marquette στις καταγραφές του σημειώνει πως οι φυλές των Illinois και Nadouessi δεν αποφάσιζαν τίποτα χωρίς τις συμβουλές του τρίτου φύλου.

Οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες (κυρίως Ισπανοί και Πορτογάλλοι) δικαιολογούσαν συχνά τις γενοκτονίες, την αρπαγή της γης και την διάλυση της κουλτούρας των ιθαγενών της Αμερικής, επειδή συναντούσαν παρενδυτικούς και ζευγάρια του ίδιου φύλου. Αργότερα οτιδήποτε είχε να κάνει με τους ανθρώπους του "Double Spirit" εκδιώχθηκε, απαξιώθηκε, περιθωριοποιήθηκε και τελικά εξαφανίστηκε ύστερα από τις διώξεις, όπως έγινε και με τα εδάφη που κατέκτησε η Βρετανική Αυτοκρατορία, με τη βοήθεια φυσικά ιεραποστόλων και αποικιστικών σχολείων.  

Στη Νότιο Αμερική υπήρχαν οι ιέρειες των Araucanians (νότια Χιλή και Αργεντινή) και των Mapuche που ήταν άνδρες που έγιναν γυναίκες. Μετά την Ισπανική εισβολή αυτές αντικαταστάθηκαν από βιολογικές γυναίκες. Στη φυλή Tupinamba κάποιες γυναίκες ζούσαν ως άντρες, αλλά αργότερα εκδιώχθηκαν ή οδηγήθηκαν στον πόλεμο. Το 1576 ο Pedro de Magalhaes πραγματοποίησε καταγραφή συγκρίνοντας αυτούς τους τρανς αντρες με τον Ελληνικό μύθο των αμαζόνων, χαρίζοντας έτσι στον ποταμό της περιοχής το όνομα Αμαζόνιος. Για τη Γιορούμπα της Βραζιλίας η θεότητα Shango αντιπροσωπεύει όλα τα φύλα. 

Ο ζωγράφος Πωλ Γκωγκέν όταν επισκέφτηκε την Ταϊτή της Πολυνησίας από το μήκος των μαλλιών του οι κάτοικοι τον αποκαλούσαν "taata vahine" δηλαδή αγορίτσι. Κοινές ρίζες φαίνεται να έχουν οι Φαφαόνι στα νησιά Σαμόα με τις Mahu ή Μαορί της Χαβάης και τις Φακαλέτι στο νησί Τόνγκα στον ειρηνικό ωκεανό.

Οι Μούσες (Muxes) στην πόλη Χουτσιτάν της πολιτείας Οαξάκα του Μεξικό, γύρω από τη ζώνη του ισθμού Τεχουαντεπεκ είναι απολύτως σεβαστές, ενώ καταλαμβάνουν και θέσεις εργασίας στο δήμο. Οι Μούσες όπως αποκαλούνται στη Χουτσιτάν παραμένουν στο πλευρό των γονιών τους όταν γερνούν και προστάτιδες των οίκων τους, ενώ εκπαιδεύουν τους εφήβους στο σεξ, αφού στην κατά τα άλλα μητριαρχική κοινωνία των Ζαποτεκ είναι συνηθισμένο οι άνδρες να ζητούν απόδειξη παρθενίας από τις γυναίκες πριν παντρευτούν.

Στην Ευρώπη τρανς γυναίκες και μάλιστα ιέρειες συναντώνται στη λατρεία της Εκάτης και της Αρτέμιδας, αλλά και της αντίστοιχης Ρωμαϊκής ως Diana. Στην Ελληνική μυθιστορία πολλές είναι αναφορές παρενδυτισμού ή καλύτερα οι εναλλαγές φύλων κυριολεκτικά και μεταφορικά για θεούς και ήρωες όπως ο Αχιλλέας, ο Ηρακλής, η Αθηνά και ο Διόνυσος. Ο τυφλός προφήτης Τειρεσίας συχνά αναφέρεται ως μια φιγούρα που έζησε για χρόνια επιλέγοντας και το θηλυκό κοινωνικό φύλο, πράγμα που λέγεται πως του χάρισε μεγάλη σοφία. Ο θεός Έρωτας, ο ερμαφρόδιτος, επίσης παραδοσιακά εμφανιζόταν ως διεμφυλικός. Μεταξύ του έκτου και του πρώτου αιώνα π.Χ. ο Ιπποκράτειος κώδικας εμφανίζει μια παράγραφο στην οποία προσπαθεί να εξηγηθεί γενετικά ο λόγος που γεννιούνται θηλυπρεπή αγόρια και αρρενωπά κορίτσια. 

Οι Αμαζόνες από την άλλη η πολεμική φυλή των γυναικών, που έκοβαν τον ένα τους μαστό για να μπορούν να συγκρατούν καλύτερα το τόξο τους. Χρησιμοποιούσαν τους άνδρες που αιχμαλώτιζαν για αναπαραγωγή κι ύστερα τους ξεφορτώνονταν. Ο Πλίνιος ο νεότερος αναφέρεται σε αυτές ως "ανδρογύναικα" που συνδυάζουν και τα δύο φύλα. Μάλιστα τα δικέφαλα τσεκούρια που χρησιμοποιούσαν ίσως να συμβόλιζαν τα δύο φύλα σε ένα (intersex ή διαφυλικός ή ερμαφρόδιτος) όπως αυτά που χρησιμοποιούσε η αντίστοιχη ομάδα-φυλή της Νότιας Αμερικής, που ενέπνευσε την ονομασία του ποταμού Αμαζονίου. 

Ο Νέρωνας λέγεται πως ευνούχισε ένα μικρό σκλάβο, τον Σπόρο, τον οποίο παντρεύτηκε σε επίσημη τελετή. Από εκείνη τη στιγμή ο ευνούχος κυκλοφορούσε πάντα ντυμένος αυτοκράτειρα. Ο ευνουχισμός ήταν μια πρώιμη μορφή αλλαγής φύλου, με διαβαθμίσεις από εγχειρήσεις αφαίρεσης όρχεων και σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι και ολικής αφαίρεσης πέους.

Ο Ηλιογάβαλος / Varius Anitus Bassianus (218-222 μ.Χ.) ήταν ο πρώτος τραβεστί αυτοκράτορας της Ρώμης από τα 14 ως τα 18. Πρόσφερε μυθικά ποσά σε γιατρούς για αλλαγή φύλου, δημιουργώντας την πρώτη καταγεγραμμένη πρόθεση αλλαγής φύλου στην ιστορία.

Από την άλλη έχει παρατηρηθεί πως οι γυναίκες που έζησαν ως άνδρες αφιερώνοντας τη ζωή τους στα κοινά, όπως η Ιωάννα της Λορένης, σταδιακά αγιοποιήθηκαν, αρχικά από τον λαό κι ύστερα από την επίσημη εκκλησία.

Η βασίλισσα Χριστίνα της Σουηδίας (cross dresser) παραιτήθηκε από το θρόνο της το 1654 και αποφάσισε να υιοθετήσει μια ανδρική περσόνα ονόματι Κόμης Δόνας (Count Dohna) επιλέγοντας να επενδύσει στην τέχνη και με όραμα να καταστήσει τη Στοκχόλμη "Αθήνα του Βορρά".
Η Χριστίνα μεγάλωσε από τον πατέρα της σαν αγόρι, ολοκλήρωσε τις σπουδές της και ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας από τα 18. Είχε πολύ γοητευτικό χαρακτήρα, ήταν πολύ ικανή και μορφωμένη όσο και τίμια, οπότε ακόμα κι αν ξένιζε η άκρως ανδροπρεπής συμπεριφορά και εμφάνισή της κανένας Σουηδός δεν σκέφτηκε να την ή καλύτερα "τον" ανατρέψει.

Στην Αλβανία υπάρχουν και σήμερα, με παράδοση από τον 15ο αιώνα, παρενδυτικές γυναίκες που ζουν ως άνδρες και είναι ορκισμένες παρθένες.

Το 1755 η πρώτη ανοιχτά λεσβία και διεμφυλική Εγγλέζα Charlotte Charke
εκδίδει με μεγάλη επιτυχία την αυτοβιογραφία της, μιλώντας για τη σχέση της με την Κυρία Μπράουν και για τους λόγους που επέλεξε ως ηθοποιός να υποδύεται αντρικούς ρόλους. 

Το 1777 ο Γάλλος κατάσκοπος και διπλωμάτης γνωστός ως Chevalier d'Eon δέχεται να επιστρέψει στη χώρα του με τον όρο να του επιτραπεί να συνεχίσει να ζει ως γυναίκα. Ο συγκεκριμένος για πολλά χρόνια ήταν κατάσκοπος καμουφλαρισμένος ως γυναίκα στην αυλή της βασίλισσας Ελισάβετ της Ρωσίας.

Το 1812 στο ξέσπασμα της βιομηχανικής επανάστασης δύο άντρες, εργάτες ντυμένοι γυναίκες και αυτοαποκαλούμενοι "οι σύζυγοι του διευθυντή Λούντ" , θα ηγηθούν ενός αγριεμένου όχλου εκατοντάδων εργατών που θα επιτεθεί στο εργοστάσιο και το σπίτι του αφεντικού τους στο Στόκτον της Αγγλίας, όπως και σε άλλες εγκαταστάσεις που ανήκαν σε μεγαλοαστούς οι οποίοι εκμεταλλεύονταν την εργατική τάξη. Όταν η εξέγερση καταπνίγηκε, ξεκίνησε μια νέα στο Όλνταμ.

Το ίδιο συνέβη και το 1839 όταν επαναστάτες για τις πολιτικές ελευθερίες διαμαρτυρόμενοι για τις πύλες των διοδίων και τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, εμφανίστηκαν ντυμένοι γυναίκες  και με τίτλο για την μη ειρηνική διαδήλωσή τους "Η Ρεβέκα και οι κόρες της" ενώ ακολούθησαν κι άλλοι εξεγερμένοι εργάτες με παρόμοιες γυναικείες ονομασίες.

 Όπως σημειώνει η ιστορικός Natalie Zemon "στην πραγματικότητα οι εργάτες που ντύνονταν γυναίκες και υιοθετούσαν γυναικεία ονόματα για τις εξεγέρσεις τους αποτελούσε ένα πολύ συχνό φαινόμενο εκείν την εποχή". 

Το 1869 ο Γερμανός νευρολόγος Karl Friedrich Otto Westphal εκδίδκει την πρώτη σχετική ιατρική εργασία με τίτλο "οι αντιθέσεις της σεξουαλικής αίσθησης" (die contraire Sexualempfindung) , παίρνωτας ως παράδειγμα δυο ασθενείς του, μια τραβεστί και μια λεσβία.

Το 1872 η Eugene Schuyler επισκεπτόμενη το Καζακστάν (σήμερα η ζωή των λοατ εκεί είναι πολύ δύσκολη) ανέφερε πως αρκετά αγόρια των κατώτερων τάξεων εκεί εκπαιδεύονται συχνά ως κορίτσια και αποκαλούνται Bacchá, μαθαίνουν το χορό της κοιλιάς ενώ χρησιμοποιούνται και ως πόρνες. Η παράδοση αυτή θα επιζήσει μέχρι και τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.

Ο Γερμανός Magnus Hirschfeld (επιστήμονας-σεξολόγος-υπερασπιστής των σεξουαλικών μειονοτήτων) το 1910 εισάγει τον όρο τραβεστί. Το 1919 ιδρύει το πρώτο ιατρικό ινστιτούτο που θα προσφέρει υπηρεσίες στις τρανς. Το 1923 συνειδητοποιώντας τις διαφορές ο πρωτοπόρος ιατρός συστήνει για πρώτη φορά τον όρο Transsexual.

To 1920 η καταξιωμένη αθλήτρια Violette Morris θα μηνύσει την Γαλλική ομοσπονδία αθλητισμού για την απόσυρση της άδειας στις γυναίκες να φοράνε παντελόνια. 

Το 1927 λαμβάνει χώρα στο Κονέκτικατ της Αμερικής το πρώτο θεατρικό έργο με την Mae West "The Drag" βασισμένο στις μελέτες του Hirschfeld. Η ηθοποιός ύστερα έγινε από τις πρώτες ετεροφυλόφιλες ακτιβίστριες που υπερασπίστηκε το δικαίωμα των ΛΟΑΤ, μάλιστα έμεινε στην ιστορία μια φράση της σε αστυνομικούς όταν επιτέθηκαν σε gay bar "Μα δεν ξέρετε πως χτυπάτε μια γυναίκα στο σώμα ενός άντρα;" 

Το 1930 η Μarlene Dietrich ταξιδεύει στην Αμερική, γίνεται διάσημη και προκαλεί φορώντας ανδρικά κοστούμια, ανατρέποντας τον κόσμο της μόδας και την κοινή αντίληψη της εποχής.

Μεταξύ των δεκαετιών 20' και 30' ομάδες λευκών ομοφυλόφιλων ανδρών διοργάνωναν πάρτυ μασκέ στο Harlem, που γρήγορα όμως μετατράπηκαν σε διαφυλετικά, αλλά και πάλι ο φυλετικός ελιτισμός δεν ξεπεράστηκε παραμόνο μετά τη δεκαετία του 60'. Από εκεί κι ύστερα θα δούμε την ίδια την Madonna γύρω στο 1990 να μετατρέπει το Voguing (που φαίνεται πως ξεκίνησε το 1980) σε παγκόσμια μόδα. Το Voguing εφευρέθηκε από τους χιλιάδες ΛΟΑΤ της Νέας Υόρκης που μαζεύονταν στα γκετοποιημένα κλάμπς και παρουσίαζαν ένας ένας τα ανατρεπτικά τους κοστούμια και μια ιδιαίτερα ξεχωριστή κινησιολογία, τα οποία δημιουργούσαν από μόνοι τους.

 

Από το 1933 αφού αναλάβει ο Χίτλερ, η Ευρώπη μαθαίνει να αναγνωρίζει τα ροζ τρίγωνα.

Από το 1940 ως το 1950 όμως η Αμερική εξελίσσει τις εγχειρήσεις αλλαγής φύλου, σκανδαλίζοντας την "κοινή γνώμη" για χάρη της επιστήμης.

 Από το 1960 και μετά σε Ευρώπη και Αμερική ανοίγουν κλινικές, χρηματοδοτούνται έρευνες, κυκλοφορούν περιοδικά, δημιουργούνται σύνδεσμοι, οργανισμοί και σύλλογοι, ανοίγουν περισσότερα μπαράκια αλλά οι ανισότητες, οι συγκρούσεις και οι αντιξοότητες παραμένουν. 

Το κίνημα των Χίπιδων θα συμβάλει δυναμικά στην απελευθέρωση μεγάλου μέρους της κοινωνίας της δύσης αλλά θα προκαλέσει και μεγάλες αντιδράσεις στου συντηρητικούς κύκλους, που θα οδηγήσουν στο ξέσπασμα του Stonewall το 1969, το οποίο θα οδηγήσει στη δημιουργία των Prides ως φόρο τιμής σε εκείνους που ξόδεψαν την ευτυχία και χάσανε τη ζωή τους για να νομίζουμε σήμερα οι νεότεροι ΛΟΑΤ πως είμαστε "μοντέρνοι" ή ακόμα χειρότερα "ελεύθεροι".

Μετάφραση - Ερευνα
Εμμανουήλ Τσιμπίδης

Για περισσότερες πληροφορίες:

http://www.bilerico.com/2008/02/transgender_history_trans_expression_in.php

http://ektosgrammis.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1735:2012-07-31-16-22-21&catid=152:anadhmosiefseis&Itemid=602

http://www.10percent.gr/old/issues/200506/20.html

http://androgyne.0catch.com/2spiritx.htm

http://en.wikipedia.org/wiki/LGBT_themes_in_mythology

http://www.lifo.gr/team/showtime/41459
http://www.dap-nomikis.gr/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=68

http://bahairants.com/bahaullah-the-subject-of-boys-123.html

http://simmoria.blogspot.gr/2010/03/blog-post_04.html

http://fridge.gr/68733/stiles/queen-christina