Εισήγηση Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης Δικαιωμάτων ΣΥΡΙΖΑ

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Φίλες και φίλοι

Σας ευχαριστούμε που ανταποκριθήκατε στην ανοιχτή μας πρόσκληση και σας καλωσορίζουμε στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για τη Συγκρότηση του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, από την ομάδα ΛΟΑΤ.

Αυτή η Συνδιάσκεψη έρχεται τρία χρόνια μετά την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της Επιτροπής Δικαιωμάτων το 2009. Σε αυτά τα τρία τελευταία χρόνια η κοινωνικοπολιτική κατάσταση στην Ελλάδα έχει αλλάξει δραματικά. Η ένταξη της χώρας μας στο Μνημόνιο και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς επιβολής πολιτικής της τρόικας έχει οδηγήσει στη φτωχοποίηση της κοινωνίας ενώ αυτοί που πλήττονται περισσότερο είναι οι κατώτερες οικονομικά τάξεις. Τη στιγμή που μιλάμε η κρίση έχει ξεπεράσει τα όρια μιας απλής οικονομικής κρίσης και έχει φτάσει να χαρακτηρίζεται ως ανθρωπιστική.

Σε αυτά τα τρία τελευταία χρόνια η κατάσταση όσον αφορά τις ΛΟΑΤ διεκδικήσεις έχει αλλάξει επίσης. Η διοργάνωση του Athens Pride, που ο ΣΥΡΙΖΑ από την πρώτη στιγμή στήριξε με την παρουσία του, χρόνο με το χρόνο έχει μεγαλύτερη επιτυχία. Από το 2005 που διοργανώνεται έχει γίνει πια ένα σημείο αναφοράς για τη ζωή της πόλης ενώ ταυτόχρονα οι πολιτικές διεκδικήσεις αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη βαρύτητα μέσα από τη συμμετοχή ολοένα και περισσότερων πολιτών, γκέι, λεσβιών, τρανς, αμφι και οποιωνδήποτε άλλων αισθάνονται την ανάγκη σαν αλληλέγγυοι να διαδηλώσουν για το δικαίωμα στον οποιοδήποτε άνθρωπο να είναι περήφανος για τη σεξουαλική του ταυτότητα ή για την ταυτότητα του φύλου του. Ξεχωριστή διοργάνωση του Athens Pride η διοργάνωση του 2011. Η πορεία εκείνης της χρονιάς έπρεπε να περάσει μέσα από την περιοχή του Συντάγματος που εκείνη τη στιγμή ήταν κατειλημμένο από τους αγανακτισμένους πολίτες που μάχονταν ενάντια στην κυβέρνηση Παπανδρέου και στην προσπάθειά της να περάσει από τη Βουλή το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Η πορεία συνάντησε αρχικά την άρνηση της αστυνομίας να της επιτρέψει τη διέλευση μέσα από την πλατεία, επικαλούμενη λόγους ασφαλείας, όμως τελικά, κάτω από το βάρος του πλήθους που συμμετείχε, αναγκάστηκε να υπαναχωρήσει. Εντέλει η πορεία πέρασε μέσα από το Σύνταγμα δίνοντας το δικό της παλμό και χρώμα, πανηγυρικό αλλά και μαχητικό, ανθρώπων που διεκδικούν επιτέλους να γίνουν ορατοί για το σύστημα.

Είχαμε επίσης τη διοργάνωση του πρώτου Thesspride στη Θεσσαλονίκη τον Ιούνιο του 2012. Η διοργάνωση υπήρξε ένα στοίχημα για τους ανθρώπους που ενεπλάκησαν στο εγχείρημα λόγω του ότι ήταν κάτι καινούργιο, ενώ είναι γνωστή η δύναμη των κύκλων της Εκκλησίας αλλά και της πολιτικής συντήρησης στην πόλη. Η επιμονή αλλά και η μεθοδικότητα που επέδειξαν οι διοργανωτές, αλλά και η ανταλλαγή εμπειριών με τους διοργανωτές του Athens Pride συνέβαλλαν τα μέγιστα έτσι ώστε η διοργάνωση να έχει τη μαζικότητα και τη μαχητικότητα που την οδήγησαν σε απόλυτη επιτυχία. Οι διαμαρτυρίες κύκλων της επίσημης εκκλησίας με συνεντεύξεις του μητροπολίτη Άνθιμου, γνωστού για τις ακραία συντηρητικές του απόψεις, αλλά και για τις παρεμβάσεις του σε μια σειρά πολιτικά και πολιτειακά θέματα, οι οποίες οδήγησαν στη διοργάνωση διαμαρτυρίας την ημέρα της εκδήλωσης από ομάδα "πιστών", αλλά και η επίθεση που πραγματοποίησαν σε μέλη της διοργάνωσης και σε περίπερα της έκθεσης δεν κατόρθωσαν τελικά να ματαιώσουν την εκδήλωση, αλλά αντίθετα εξέθεσαν τους ηθικούς και πολιτικούς αυτουργούς τους.

Έπειτα είχαμε τη δράση των οργανώσεων της ΛΟΑΤ κοινότητας: Στα τρία χρόνια που πέρασαν είχαμε την ίδρυση καινούργιων οργανώσεων όπως η Colour Youth και η Homophonia, δύο οργανώσεις που αναφέρω ενδεικτικά, και που με το φρέσκο λόγο τους αλλά και σε συνεργασία με τις ήδη υπάρχουσες οργανώσεις ΟΛΚΕ, ΛΟΑ, ΣΥΜΠΡΑΞΗ κλπ, βοήθησαν στον εμπλουτισμό του προβληματισμού επάνω στα ΛΟΑΤ ζητήματα, αλλά και ταυτόχρονα έφεραν καινούργιο κόσμο ο οποίος έχει τη διάθεση να συμμετέχει. Η συμβολή τους είναι πολύτιμη.

Στο ίδιο ωστόσο διάστημα είχαμε μια συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας ως απότοκο της οικονομικής κρίσης. Η γενικότερη χειροτέρευση του επιπέδου διαβίωσης του πληθυσμού σε συνδυασμό με τη γενικότερη επίθεση των μνημονιακών κυβερνήσεων στα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών, επέφερε μια εσωτερίκευση και μια στρεβλή αντιμετώπιση της κατάστασης. Τα αισθήματα του φόβου, της ξενοφοβίας και της μισαλλοδοξίας οξύνθηκαν, με αποτέλεσμα την άνοδο του φασισμού και την τελική είσοδό του στο κοινοβούλιο με τη σημαία του κόμματος της Χρυσής Αυγής. Οι επιθέσεις σε μετανάστες έγιναν καθημερινό φαινόμενο από τα τάγματα εφόδου της φασιστικής οργάνωσης το τελευταίο διάστημα, με αποτέλεσμα να παρατηρείται μια συνήθεια αν όχι υποστήριξη του φαινομένου από ένα κομμάτι της κοινωνίας.

Σε αυτό το πλαίσιο είχαμε και μια σειρά ομοφοβικών επιθέσεων στο τέλος του Αυγούστου, η μία από τις οποίες ήταν επιβεβαιωμένα από τη Χρυσή Αυγή. Παράλληλα υπήρξε και από τη μεριά του κράτους μία αύξηση του αυταρχισμού ενάντια στις τρανς με την προσαγωγή στη ΓΑΔΑ, στα πλαίσια της επιχείρησης με τον ιταμό τίτλο "Ξένιος Δίας", μιας σειράς τρανς για να υποβληθούν σε τεστ οροθετικότητας με τη δικαιολογία ότι αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Η απάντηση της ΛΟΑΤ κοινότητας υπήρξε άμεση, με τη διενέργεια μιας πορείας διαμαρτυρίας, αλλά και τη συγκρότηση ομάδων που θα ασχοληθούν με την καταγραφή των περιστατικών ομοφοβικής βίας, αλλά και τη δημιουργία ενός οδηγού δράσης για όποιον δεχτεί ομοφοβική επίθεση. Ο ΣΥΡΙΖΑ στήριξε και στηρίζει αυτές τις προσπάθειες από την πρώτη στιγμή με την παρουσία μελών και στελεχών του.

Σε αυτά τα τρία τελευταία χρόνια όμως, ο ΣΥΡΙΖΑ παρά τις διακηρύξεις για έμπρακτη βοήθεια προς τη ΛΟΑΤ κοινότητα με την κατάθεση σχεδίου νόμου για την αναγνώριση του γάμου των ομοφύλων ζευγαριών, αυτό δεν κατέστη δυνατό να προχωρήσει. Οι λόγοι υπήρξαν ο φόρτος εργασίας της πολύ μικρότερης από τη σημερινή κοινοβουλευτικής ομάδας σε συνδυασμό με την πολιτική συγκυρία, αλλά και τα προβλήματα εσωτερικής κομματικής λειτουργίας του σχηματισμού και προτεραιοτήτων που αφορούσαν άλλα θέματα. Κύριος όμως λόγος υπήρξε η διαφαινόμενη αντίδραση μιας μερίδας του κομματικού ακροατηρίου στην προοπτική οι ΛΟΑΤ διεκδικήσεις να ενσωματωθούν στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτό το πλαίσιο υπήρξε αδυναμία και απροθυμία του κόμματος να έρθει σε σύγκρουση με παγιωμένες αντιλήψεις. Επίσης η απουσία μιας ανοιχτά ΛΟΑΤ υποψηφιότητας στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις υπήρξε σημαντική παράλειψη.

Στη σημερινή συγκυρία η προάσπιση των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων αποτελεί ζήτημα κομβικό για τη δημοκρατία, αλλά και κυρίως για την κοινωνία. Ο αγώνας για σεξουαλική απελευθέρωση πλήττει πρώτα και κύρια τις συντηρητικές αξίες και δομές του συστήματος. Οι ετεροφυλοφιλικές σχέσεις ορίζονται ως φυσιολογικές με αποτέλεσμα την καταπίεση των ΛΟΑΤ δικαιωμάτων και οποιωνδήποτε άλλων βρίσκονται εκτός του κανονιστικού πλαισίου που έχει θεσπιστεί από τους κυρίαρχους κύκλους της εξουσίας. Υπάρχει η προσπάθεια επιστροφής σε ένα μοντέλο πατριαρχικής οικογένειας το οποίο αναπαράγει μέσα από την καταπίεση τις κυρίαρχες δομές, δηλαδή αναπαράγει το σύστημα. Η ένταση αυτής της επίθεσης και η επίπτωση που θα έχει στις άμεσα πληττόμενες ΛΟΑΤ ομάδες εξαρτάται βεβαίως από την ύπαρξη ενός δυναμικού ΛΟΑΤ κινήματος, που παρά το ότι έχουν γίνει σοβαρά βήματα προόδου, δεν έχει ακόμα χειραφετηθεί πολιτικά.

Σημαντικό ρόλο στην έξοδο στην κοινωνία του ΛΟΑΤ κινήματος θα μπορούσε να παίξει μια εκστρατεία πληροφόρησης σχετικά με ζητήματα που κυρίως θεωρούνται ταμπού: η ομοφυλοφιλία, η γυναικεία σεξουαλικότητα, τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, το κοινωνικό φύλο, η ταυτότητα φύλου. Ζητήματα που αντιμετωπίζονται με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο με αποστροφή, που οφείλεται κυρίως στην άγνοια, και εδώ ή Αριστερά δεν αποτελεί εξαίρεση.

Τέλος, σημαντικό ρόλο θα μπορούσε να παίξει η σύνδεση του ΛΟΑΤ κινήματος με τις γενικότερες διεκδικήσεις σε θεσμικά και οικονομικά ζητήματα της κοινωνίας. Οι περικοπές μισθών και συντάξεων, η απεμπόλιση θεμελιωδών δικαιωμάτων όπως είναι το δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση, η μείωση της αποζημίωσης απόλυσης σε σημείο εξαφανίσεως, οι περικοπές στην υγεία και στην παιδεία, πλήττουν τα μέλη της ΛΟΑΤ κοινότητας εξίσου με τους υπόλοιπους εργαζόμενους μια και η πλειοψηφία των μελών της κοινότητας ανήκουν στην εργατική τάξη. Επομένως οποιαδήποτε θεσμική κατάκτηση δικαιωμάτων της ΛΟΑΤ κοινότητας πλήττει το δόγμα του "διαίρει και βασίλευε" κυρίαρχο δόγμα του συστήματος, το οποίο το βοηθάει καίρια να επιβάλλει την πολιτική του.

Θα ήθελα για μία ακόμα φορά να σας ευχαριστήσω που βρίσκεστε εδώ σήμερα ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ. Η ομάδα ΛΟΑΤ μέσα από αυτή τη διαδικασία θέλει να συμβάλλει σε ένα γόνιμο διάλογο για την προώθηση των αιτημάτων. Μπορεί σε πολλά θέματα να συμφωνούμε ή να διαφωνούμε με πολλούς από εσάς. Ανοίγουμε όμως σήμερα το διάλογο και μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και με τις ΛΟΑΤ οργανώσεις και αυτή η διαδικασία είμαστε πεπεισμένοι ότι θα μας κάνει πλουσιότερους και θα διαμορφώσει συνειδήσεις.